In 1994 kwam In Schemerland voor het eerst als apart boekje uit, met illustraties van Marit Törnqvist. Het boek kreeg een Vlag en Wimpel en nu is de derde druk uit. Het verhaal verscheen eerder in de verhalenbundel Er zit een rover in het bos-bos-bos en later ook in de lijvige bundel Alle verhalen van Astrid Lindgren.

Thomas ligt al heel lang ziek te bed, misschien geneest zijn zieke been nooit meer. Op een avond tijdens het schemeruurtje verschijnt er een klein mannetje in zijn kamer. Het is meneer Rozenstaf en Thomas vliegt met hem naar Schemerland, Het Land Dat Er Niet Is, en het land waar "niets er toe doet". In dat land kan Thomas zomaar met een tram rijden of een bus besturen. Ze bezoeken de koning en de koningin van Schemerland. Ze gaan naar het openluchtmuseum van Stockholm, Skansen, dansen en eten er in een oude hoeve, ontmoeten er een eland en twee berenjongen. Daarna bezoeken ze het huisje van meneer Rozenstaf, Villa Rozenrust, een sprookjesachtig huisje bij een steigertje aan de waterkant. Wanneer het schemeruurtje afgelopen is, vliegen ze samen terug en, dwars door het dichte raam heen, belandt Thomas weer in zijn bed. Sindsdien komt meneer Rozenstaf elke avond terug en neemt Thomas mee naar Schemerland. "Pijn in je been is opeens helemaal niet belangrijk meer. Want in Schemerland kun je vliegen."

Het idee dat kinderen met pijn of verdriet naar een andere wereld kunnen gaan, gebruikte Astrid Lindgren in heel wat van haar verhalen. Natuurlijk denken we meteen aan de doodzieke Kruimel uit De gebroeders Leeuwenhart die naar Nangilima wil om voor altijd bij zijn dode broer te kunnen zijn, maar ook de weesjongen Mio uit Mio, mijn Mio vlucht naar het Land in de Verte, om er zijn onbekende vader te zoeken. Ook enkele korte verhalen draaien rond dit thema. In 'Jonker Niels van Eka' ijlt het doodzieke boerenjongetje Niels over een land met een ridderburcht, waarin koning Magnus woont, die hij moet redden van een gewisse dood. In 'De Rode Vogel' rennen twee weeskinderen Mattias en Anna in hun ellende achter een rode vogel aan, die hen naar een sprookjesachtig land leidt, waarin ze even hun grauwe, armoedige bestaan kunnen vergeten. En in 'Niels Ukkepuk' en 'Het tweelingzusje' krijgen eenzame kinderen er een speelkameraadje bij dat zij alleen kunnen zien.

Net als bij Pippi Langkous zou ook Karin, de dochter van Astrid Lindgren, haar op het idee van Meneer Rozenstaf gebracht hebben. Karin verzon de namen, en plots kon Astrid er een heel verhaal bij vertellen. Later maakte Lindgren dan van het aardige, vliegende mannetje het vervelende, egoïstische vliegende kereltje Karlsson van het dak.

De naam "Het Land Dat Er Niet Is" heeft Lindgren van het gelijknamige gedicht van de Zweedse Edith Södergran, "Landet som icke är", waarin zij ook over een land schrijft waarnaar ze in haar ziekte hevig verlangt.

De prenten van Marit Törnqvist geven de sprookjesachtige sfeer van het verhaal perfect weer. In haast alle prenten overheersen bruintinten en lichte blauwgrijze tinten. Die moeten het schemerachtige licht van de ondergaande zon weergeven waarin alles gehuld is tijdens het schemeruurtje. Enkel de prenten van meneer Rozenstaf's huis Villa Rozenrust baden in geelgroene tinten, en het water aan het steigertje is helderblauw. Dit plekje achter de seringenhaag, bevindt zich heel duidelijk in een andere wereld.

[Karin Van Camp] Verberg tekst

Thomas ligt al een jaar in bed en zal wellicht nooit meer kunnen lopen. Hij houdt van de schemering, want dan komt meneer Rozenstaf op bezoek. Met hem kan Thomas over de stad Stockholm vliegen en Schemerland bezoeken. In 'Het Land Dat Er Niet Is' kan Thomas alles doen wat zijn hartje begeert: de koning en de koningin bezoeken, dansen, met elanden praten, een tram of een bus besturen. Deze ode aan de fantasie is in een rustige, beschrijvende stijl verwoord. Thomas is zelf aan het woord en de lezer maakt als het ware de tocht met hem mee. Thomas moet noodgedwongen in bed blijven, maar in zijn fantasie kan hij reizen waarheen hij wil. Dat biedt vreugde en troost zodat zijn lot draaglijk is. De illustraties met ijle luchten, donkere huizen en oude gebouwen hebben iets dromerigs. Qua sfeer en beeldtaal vormen de illustraties in gemengde techniek een perfecte aanvulling op de tekst. De gevarieerde bladspiegel is aantrekkelijk en het boek ligt als voorleesboek aangenaam in de hand. Mooie verzorgde uitgave op stevig, crèmekleurig papier waarop de illustraties met veel oranje- en bruintinten mooi uitkomen. Voorlezen vanaf ca. 5 jaar. Verberg tekst

Het zit de kleine Tomas Pettersson niet mee: al meer dan een jaar heeft hij zo’n pijn in zijn benen dat hij niet anders kan dan in bed blijven liggen. Hij tekent, leest of bouwt met meccano. En elke avond komt moeder de lichten aandoen wanneer de schemer valt. Op een avond hoort Tomas hoe moeder en vader hun angst uitspreken dat hij nooit meer zal kunnen lopen. Natuurlijk was het niet de bedoeling dat hij dat hoorde. Wanneer zijn moeder even later op de kamer komt, besluit hij de lichtjes nog wat uit te laten. Hij wil graag even ‘schemeren’. En terwijl hij dat doet, hoort hij tikken op de raam: daar staat meneer Rozenstaf! Meneer Rozenstaf behoort tot het Schemervolk. Hij woont in Schemerland, het Land Dat Er Niet Is. Tomas krijgt een vriendelijke uitnodiging om met hem op pad te gaan, maar dat gaat niet. Hij kan niet lopen. “Dat doet er niet toe”, sust meneeer Rozenstaf. “Dat doet er niet toe in Schemerland.” En samen vliegen ze door het raam naar buiten. Tomas rijdt met een tram, stuurt een bus over het water, ontmoet de koning van het Schemervolk, danst met Kristina en alles kan, want niks doet er toe in Schemerland. In Het Land Dat Er Niet Is bestaat er geen pijn in je benen. Sinds die ene avond gaat Tomas elke dag mee op pad. De wonderlijke tocht eindigt altijd in zijn eigen bed. “Tot morgen in de schemering”, roept meneer Rozenstaf dan. Niet veel later komt mama binnen om de lichtjes aan te doen. 'In Schemerland' is een warme ode aan de fantasie. Dankzij de kracht van zijn verbeelding slaagt Tomas er in om elke avond even weg te geraken uit zijn ziekbed. Het mysterieuze decor van de schemering creëert het ideale moment om in weg te dromen. Ongetwijfeld een gevoel dat voor velen herkenbaar is: de rust van de avond, de stilte die komt, de vermoeidheid die zich laat voelen. De illustraties van Marit Törnqvist hebben ook de weg naar die dromerige schemering gevonden: met zachte tinten en omfloerste lijnen zet ze een lieflijke wereld neer. Een wereld waarin pijn niet aan de orde is. Dit boekje is mooi voor iedereen, maar misschien wel heel in het bijzonder voor wie een hart onder de riem wil als hij al te lang in een ziekbed ligt.

Verberg tekst